شیخ محمد علی ملقب به حسام الدین فرزند شیخ محمد ملقب به ابو البها فرزند شیخ عثمان سراج الدین نقشبندی قدس الله اسرارهم در نصف شب بیست و چهار ماه صفر سال ۱۲۷۸ ه ق در روستای ته ویلی واقع در شهر حلبچه در استان سلیمانیه دیده به جهان گشود.

مادر ایشان طیبه خاتون فرزند شیخ عبد الرحمن کانی تو و خواهر سید شیخ عبد الکریم زنبیل از نوادگان ملا ابوبکر مصنف چوری بود .

آنحضرت دوران کودکی خود را تحت تعلیم و توجهات معنوی حضرت سراج الدین گذراند و حدود شش سال سن داشت که حضرت سراج الدین دار فانی را وداع نمود .

حضرت حسام الدین مدتی در ترجان مشغول به فراگیری علوم دینی شد و در سنین جوانی نزد حضرت بهاء الدین مراتب سلوک عرفانی را سپری نمود؛ هر چند که آنحضرت مراد حق تعالی بود و نیازی به مرشد ظاهری نداشتند و در کودکی حضرت سراج الدین نسبت به ایشان فرموده بودند: ( علی در شکم مادرش بود که من هفده دایره سلوک را به او طی کردم و دیگر نیازی به مرشد ندارد) .

آنحضرت بیست ساله شد که حضرت بهاء الدین وفات یافت و پس از آن مسند نشین آن حضرات شد و اکثر خلفای حضرت سراج الدین و حضرت بهاء الدین مانند: شیخ اسماعیل هجیجی و حاج شیخ شکر الله سنندجی و شیخ امین خال و شیخ علی افندی اربیلی و شیخ محمد آیت النبی و … با ایشان بیعت نمودند .

شیخ علی افندی اربیلی می فرماید : چند شبی پس از وفات حضرت بهاء الدین، شیخ عمر ضیاء الدین و شیخ احمد شمس الدین برای تعیین جانشینی حضرت بهاء الدین به حجره من آمدند و پس از گفت و گوی زیاد و با توجه به وصایای حضرت سراج الدین؛ آن شب پس از نماز صبح شیخ عمر ضیاء الدین عبای حضرت سراج الدین و عمامه حضرت بهاء الدین را بر تن حضرت حسام الدین پوشاند و آنحضرت را به عنوان جانشین معرفی کردند و دست او را نیز بوسید و پس از این اکثر خلفا و مریدان حضرت سراج الدین و حضرت بهاء الدین با حضرت حسام الدین بیعت نمودند .

پس از آن شیخ عمر به روستای بیاره و شیخ احمد شمی الدین به روستای احمد آباد نقل مکان نمودند و هر کدام در آن روستاها به ارشاد مسلمانان پرداختند و شیخ عمر به غیر از خانقاه، حوزه ی علوم دینی دایر نمود و پس از دعوت ملا قادر کانی کبودی که جزء علمای طراز اول و از مجاز شدگان ملا احمد نودشی بودند، به تربیت طالبان علوم دینی پرداختند .

حضرت حسام الدین نیز در ته ویلی و در مسند نشینی حضرت بهاء الدین به ارشاد مسلمانان و تربیت طالبان و ارشاد سالکان همت گماردند.

پس از آن از اقصی نقاط عالم اسلامی مانند : ایران و ترکیه و سوریه و عربستان و هند و مصر مریدان زیادی نزد حضرت حسام الدین آمدند و با آنحضرت بیعت نموده و به سلوک در طریقه علیه نقشبندیه پرداختند و تعدادی ازآنها به مقام خلافت رسیده و خود در مناطق نامبرده به تربیت سالکان پرداختند .

سر انجام حضرت حسام الدین پس از ۶۰ سال ارشاد و راهنمایی طالبان معرفت، در سن ۸۰ سالگی در سال ۱۳۱۸ ه ش برابر با ۱۳۵۸ ه ق در روستای باخه کون دیده از جهان بر بستند و آنحضرت را در همان روستا به خاک سپردند